Każdy z nas ma w sobie dwa systemy zarządzające:
Automatyczny system (Podświadomość) nie działa na rzecz Twojego długofalowego szczęścia. Jego jedynym celem jest przetrwanie organizmu tu i teraz – za wszelką cenę. Dlatego często wybiera to, co jest łatwe, znane lub natychmiastowo zaspokaja potrzebę. To jest priorytet krótkoterminowego bezpieczeństwa, zwykle kosztem przyszłego dobrostanu.
Przykład: Kiedy czujesz lęk przed trudną rozmową, system podświadomości włączy "schemat unikania". system wzbudzi u Ciebie reakcję ucieczki , np. w telefon lub prokrastynację (odłożenie problemu). Kiedy tak dzieje się organizm czuje chwilową ulgę (przetrwał niebezpieczeństwo), ale u Ciebie pogłębia się problem i oddalasz się od swojego dobrostanu.
Jest jednak dobra wiadomość: z badań nad mózgiem wiemy, że możesz nauczyć się zarządzać systemem "z góry do dołu". Możesz przejąć ster.
Ewolucja dała nam jeden nadrzędny cel: przetrwanie. Aby je osiągnąć, powstał mechanizm regulujący – Homeostaza, czyli stan równowagi i optymalnego, długotrwałego dobrostanu.
Wszystko w Twoim organizmie dąży do dobrostanu.
W skrócie: Automat (Podświadomość) dąży do natychmiastowej ulgi (przetrwanie), podczas gdy cała ewolucja dąży do Homeostazy (stabilnego dobrostanu).
I tu wkracza Twoja Świadoma Sprawczość.
I stąd bierze się potężna zasada, która może zmienić Twoje życie. Tą wartością jest:
To tylko dwa słowa, ale mają niezwykłą moc. Szczęście w tym kontekście to długotrwały, stabilny dobrostan (homeostaza), a nie chwilowa przyjemność lub ucieczka przed zagrożeniem (komfort).
W każdej sytuacji, która wywołuje w Tobie pobudzenie, wewnętrzny sprzeciw lub niepokój, zadaj sobie jedno pytanie:
Czy to, do czego popycha mnie teraz mój automatyczny schemat, jest ścieżką do mojego DŁUGOTRWAŁEGO dobrostanu?
W ten sposób budujesz zestaw przekonań i celów, które wspierają Twoje życie.
Zobaczmy to na przykładzie.
Wyobraź sobie sytuację: Partner/ka mówi coś, co odczytujesz jako atak, pouczanie lub brak szacunku.
| ZACHOWANIE AUTOMATYCZNE (Podświadomość) | ŚCIEŻKA ŚWIADOMEJ SPRAWCZOŚCI | |
| 1. Reakcja | Natychmiastowa, gwałtowna reakcja protestacyjna np.:„Jak mogłeś?”, „To Twoja wina!”, eskalacja konfliktu. | Świadome Pytanie: Czy chciała mnie zranić? Czy konflikt mi służy? Świadome Działanie: Wyciszenie siebie i skierowanie myśli na wyrozumiałość. |
| 2. Cel | Chwilowa satysfakcja z "wygranej" lub uwolnienie napięcia. | Cel Długofalowy: Utrwalenie zaufania i poczucia wzajemnego szacunku w relacji. |
| 3. Rezultat Długofalowy | Eskalacja konfliktu, naruszenie poczucia bezpieczeństwa i oddalenie od dobrostanu. | Zyskujesz poczucie kontroli i stabilności. Relacja staje się ostoją spokoju, a nie źródłem walki. |
Wyobraź sobie, że czujesz się skrzywdzona/ny, a emocjonalny ból i smutek narastają z powodu braku działania partnera/ki.
| ZACHOWANIE AUTOMATYCZNE (Podświadomość/Schemat cierpienia) | ŚCIEŻKA ŚWIADOMEJ SPRAWCZOŚCI | |
| 1. Reakcja | Automatyczne założenie o złych intencjach partnera/ki. Ból emocjonalny, trwanie w cierpieniu lub odcięcie czucia. | Świadome Pytanie: Czy to cierpienie mi służy? Świadome Działanie: Opowiedzenie partnerowi (bez obwiniania) co dzieje się w Twojej psychice. |
| 2. Cel | Utrwalanie narracji "ja jestem ofiarą, ty jesteś winny" / Czekanie, aż system sam odetnie czucie. | Cel Długofalowy: Skrócenie cierpienia i wzbudzenie uczuć opiekuńczych u partnera/ki. |
| 3. Rezultat Długofalowy | Wzmacnianie dysonansu, pogłębianie bólu i negatywna ocena relacji. | Szybkie skrócenie cierpienia wynikającego z negatywnego pobudzenia. Partner/ka rozumie i wspiera Cię. |
Zasada "wybieram szczęście" dotyczy również Twojego ciała, ponieważ szczęście to dobrostan całego organizmu.
| ZACHOWANIE AUTOMATYCZNE (Moduł przyjemności/Wygody) | ŚCIEŻKA ŚWIADOMEJ SPRAWCZOŚCI | |
| 1. Reakcja | Nagłe, silne pragnienie chwilowej przyjemności (np. fast food, 2 godziny leżenia i scrollowania). | Świadome Pytanie: Czy ta chwilowa przyjemność ma długofalowe pozytywne efekty? Świadome Działanie: Budowanie demotywacji do toksycznych zachowań i mini-akcja wspierająca zdrowie (zdrowa przekąska, krótki spacer, 10 minut rozciągania) |
| 2. Cel | Chwilowe pocieszenie i natychmiastowe uwolnienie dopaminy. | Cel Długofalowy: Przejęcie kontroli nad automatycznymi reakcjami, zdrowe ciało. |
| 3. Rezultat Długofalowy | Chwilowa przyjemność, po którym następuje poczucie winy, brak energii i pogorszenie stanu fizycznego. | Wzrasta pewność siebie, a Ty zyskujesz lepsze samopoczucie i więcej energii fizycznej. |
Przykład 4: Praca i Prokrastynacja
Masz ważny projekt do zrobienia, ale paraliżuje Cię strach przed porażką lub po prostu brak energii.
| ZACHOWANIE AUTOMATYCZNE (Lęk przed porażką/Schemat Unikania) | ŚCIEŻKA ŚWIADOMEJ SPRAWCZOŚCI | |
| 1. Reakcja | Odkładanie pracy na później, ucieczka w rozpraszacze. Unikanie dyskomfortu związanego z rozpoczęciem zadania. | Świadome Pytanie: Czy unikanie dyskomfortu teraz nie stworzy większego cierpienia później? Świadome Działanie: Zastosowanie mini-akcji ("Zajmę się tym przez 10 minut") i podział zadania na mniejsze, bezpieczne kroki. |
| 2. Cel | Ochrona przed ewentualną porażką, minimalizowanie wysiłku w danym momencie. | Cel Długofalowy: Przełamanie paraliżu i wzmocnienie poczucia sprawczości. |
| 3. Rezultat Długofalowy | Wzrost stresu, presja czasu i obniżenie jakości pracy. Potwierdzenie schematu: "Nie potrafię sobie poradzić". | Budujesz pewność siebie i obniżasz poziom stresu. Działasz zamiast odkładać na później. |
"Wybieram Szczęście" to Twoja pierwsza, codzienna praktyka Metody Świadomej Sprawczości. Koncentrując się na celu jakim jest długofalowy dobrostan (szczęście) będziesz uczyć swój podświadomy systemu nowych sposobów reagowania na zagrożenia z jakimi stykasz się na co dzień. Dzięki temu w Twoim umyśle będą wzmacniane te modele zachowań które są przypisane do bezpiecznego stylu przywiązania. Tym samym świat wokół Ciebie stanie się znacznie bezpieczniejszy.
