Nadużywanie alkoholu wiąże się z trwałą dysfunkcją mitochondriów u ich dzieci

Wstęp

Szkodliwe zmiany w morfologii i funkcji mitochondriów są szeroko opisywanymi objawami narażenia płodu na alkohol, jednak do tej pory żadne badania nie śledziły tych deficytów mitochondrialnych w życiu dorosłym. Nie było też badań, które określiłyby, czy takie szkodliwe zmiany predysponują one osoby z zaburzeniami ze spektrum płodowego poalkoholowego (FASD) do przyspieszonego starzenia biologicznego.
Naukowcy z Texas A&M School of Veterinary Medicine and Biomedical Sciences (VMBS) odkryli, że rodzice, którzy zmagają się z zaburzeniami związanymi z używaniem alkoholu, mogą przekazać swoim dzieciom objawy wczesnego starzenia się, wpływając na nie aż do dorosłości.

Opis badania

W tym badaniu naukowcy zastosowali model zwierzęcy (myszy) do porównania markerów starzenia komórkowego. Wyniki zmian związanych z wiekiem wywołane zostały w trzech opcjach; przez oddzielne narażenie na alkohol matki lub ojca oraz obojga rodziców. Badacze stwierdzili, że nawet w średnim wieku (u myszy 300. dzień po urodzeniu) dorosłe potomstwo rodziców narażonych na alkohol wykazywało znaczący wzrost markerów przedwczesnego starzenia się komórek. Starzenia wywołanego stresem w mózgu i wątrobie, w tym regulację w górę białek hamujących cykl komórkowy i zwiększoną aktywność β-galaktozydazy związaną ze starzeniem.
Co uderzające, u potomstwa płci męskiej zaobserwowano interakcję między spożyciem alkoholu przez matkę i ojca. Wskaźniki histologiczne przyspieszonej choroby wątroby związanej z wiekiem u potomstwa obojga rodziców narażonych na spożycie alkoholu przewyższały te wywołane wyłącznie spożyciem alkoholu przez matkę lub ojca. Badania wskazuje, że przewlekłe spożywanie alkoholu przez rodziców powoduje trwałą dysfunkcję mitochondriów u potomstwa, co skutkuje zmniejszonym stosunkiem NAD+/NAHD i zmienioną ekspresją zależnych od NAD+ deacetylaz SIRT1 i SIRT3. Obserwacje te sugerują, że niektóre aspekty FASD mogą być powiązane z przyspieszonym starzeniem się z powodu zaprogramowanych zmian w regulacji funkcji mitochondriów i bioenergetyki komórkowej.

Alkohol i starzenie się

Z wiekiem rozwija się stan biologiczny zwany starzeniem się. W jego trakcie komórki zwalniają tempo i przestają się dzielić, co ogranicza zdolność organizmu do zastępowania niszczejących komórek.
Starzenie się komórek jest kluczowym wskaźnikiem starzenia się całego organizmu jak również poszczególnych organów. Szczególnie w mózgu, gdzie prowadzi do dysfunkcji poznawczych i problemów z pamięcią. Naukowcy od dawna zdają sobie sprawę, że nadmierne spożycie alkoholu może powodować przedwczesne starzenie się u osób dorosłych.

Badania przeprowadzone przez Goldinga i jego zespół na modelu myszy ujawniły, że starzenie się komórek jest jednym z wczesnych objawów starzenia, który potomstwo może odziedziczyć po rodzicach, którzy codziennie piją alkohol w ilościach przekraczających dopuszczalny limit lub więcej. 

Według badaczy jednym z efektów epigenetycznego przekazu jest zaobserwowany wzrost ilości tłuszczu w wątrobie, co powoduje powstawanie tkanki bliznowatej. Przy czym jest to szczególnie powszechne u potomstwa płci męskiej. W rzeczywistości, jeśli oboje rodzice mają problem z nadużywaniem alkoholu, może to mieć złożony wpływ na potomstwo płci męskiej, czyniąc je jeszcze bardziej podatnymi na choroby wątroby.

Picie alkoholu przez rodziców a zdrowie dzieci

W swoich badaniach naukowcy z Texas A&M School of Veterinary Medicine and Biomedical Sciences koncentrują się na biologicznym związku między spożyciem alkoholu przez rodziców a rozwojem dziecka. Badacze z tego laboratorium niedawno odkryli, że również ojcowie — nie tylko matki — mogą przyczyniać się do rozwoju u dzieci zespołu alkoholowego płodu, czyli FAS.
W związku z tym opowiadają się za ograniczeniem spożycia alkoholu przez oboje rodziców przed poczęciem.

To czego naukowcy do tej pory nie zrozumieliśmy do końca, to jaki wpływ nawyki rodziców związane z piciem alkoholu mogą mieć na te dzieci w ich przyszłym dorosłym życiu. Oraz jak mogą wpływać na ich „długość życia w zdrowiu” — czyli liczbę lat, przez które ktoś jest zdrowy bez przewlekłych i wyniszczających chorób. 

FAS niesie ze sobą zarówno wady wrodzone, które pojawiają się wraz z — jak nieprawidłowe rysy twarzy, niska masa urodzeniowa i/lub wzrost, a także przyszłe problemy z koncentracją i nadpobudliwością — jak i stres związany z życiem z nimi stwarzają wyjątkowe wyzwania.

Teraz dzięki badaniom zespołu Goldinga wiemy, że istnieje jeszcze jeden element zaburzenia zdrowia, za które odpowiedzialne jest używanie alkoholu przez rodziców— wczesne starzenie się — dziedziczone bezpośrednio po jednym lub obojgu rodzicach.

Zrozumienie zdrowia wielu pokoleń

Najnowsze odkrycie naukowców z VMBS sugeruje również, że rodzice mogą przekazać korzyści zdrowego trybu życia swoim dzieciom. Według nich, zdrowe wybory stylu życia również składają się na pokolenia, co sprawia, że ​​wysiłki na rzecz odwrócenia starzenia — poprzez takie rzeczy jak dieta i ćwiczenia — są korzystne dla przyszłych pokoleń. 

Zdrowie rodziców przed poczęciem, czyli ogólny stan zdrowia obojga rodziców przed ciążą, ma kluczowe znaczenie dla zdrowia ich dzieci.

Twoja inwestycja w prowadzenie zdrowego trybu życia, będzie mieć wpływ na zdrowie twojego dziecka zarówno zaraz po urodzeniu, jak i w wieku 20 i 40 lat.

Waldemar Lipiński
Rodzicielstwo Przyjazne Dziecku

link do badania https://doi.org/10.14336/AD.2024.0722